(wpis archiwalny z 2014 roku)
W niektórych przypadkach ciężar rozliczenia podatku VAT z tytułu dostaw towarów i usług zostaje przeniesiony na nabywcę. Tym samym sprzedawca jest zwolniony z obowiązku zapłaty podatku
VAT należnego do urzędu skarbowego.
Dotyczy to m.in. złomu, ale także innych produktów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, np. : prętów stalowych, miedzi, odpadów i surowców wtórnych. Jest to mechanizm tzw. „odwrotnego obciążenia”.
Od 1 października 2013r. wskutek nowelizacji ustawy o VAT, poszerzony został katalog towarów, do których zastosowanie ma mechanizm „odwrotnego obciążenia”.
Podatnikami (osobami obowiązanymi do rozliczenia podatku VAT) są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność
gospodarczą nabywające towary wymienione w zał. nr 11 do ustawy o VAT, jeżeli spełnione są łącznie
trzy warunki:
- dokonującym dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, u którego sprzedaż
nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT (czyli dostawcą jest
podatnik VAT czynny, nie korzystający ze zwolnienia podmiotowego ze względu na wysokość
sprzedaży); - nabywcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT (niekoniecznie podatnik VAT
czynny, np. fundacja, stowarzyszenie, szkoła, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą
niezarejestrowana na potrzeby VAT(np. lekarz), rolnik ryczałtowy); - dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (czyli
zwolnieniem przedmiotowym z VAT z tytułu dostawy towarów używanych).
W momencie otrzymania przez nabywcę faktury z adnotacją „odwrotne obciążenie” i spełnieniu
wszystkich trzech powyższych warunków, nabywca musi rozliczyć podatek VAT z tej transakcji.
Faktura wystawiona przez sprzedawcę(czynnego podatnika VAT) potwierdzająca dostawę
towarów wymienionych w załączniku nr 11 powinna zawierać adnotację „odwrotne obciążenie”, nie
zawierając tym samym ani stawki ani kwoty podatku VAT (sprzedawca wykazuje na fakturze jedynie
kwotę netto transakcji).
Kwotę podatku musi obliczyć nabywca według właściwej dla danego towaru stawki VAT.
Podstawą opodatkowania w tym przypadku jest kwota, którą nabywca jest obowiązany zapłacić dostawcy za zakupiony towar. U podatnika – nabywcy, który stosuje mechanizm odwrotnego obciążenia, kwota podatku należnego może stanowić jednocześnie kwotę podatku naliczonego, jeżeli zakupione towary są wykorzystywane przez niego do wykonywania czynności opodatkowanych.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w takim przypadku w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym u nabywcy z tytułu dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca. Wówczas nabywca wykazuje naliczoną kwotę podatku w ewidencji VAT, zarówno w części dotyczącej podatku należnego, jak i w części dotyczącej podatku naliczonego. W praktyce nabywca oblicza kwotę podatku należnego i równocześnie kwotę tę uznaje jako kwotę podatku naliczonego.
Samonaliczenie nabywca może udokumentować fakturą wewnętrzną. Jednak od 1 stycznia 2013r.
wystawianie takich faktur jest fakultatywne. Transakcję tę można rozliczyć również na podstawie innych
dokumentów, np. dowodu wewnętrznego czy też odpowiedniej adnotacji bezpośrednio na fakturze
zakupu.
W jakiej deklaracji wykazać taką transakcję?
W zależności od tego czy nabywca jest podatnikiem VAT czynnym czy zwolnionym wykazuje VAT w innej deklaracji.
W przypadku, gdy nabywca jest podatnikiem VAT czynnym VAT należy i naliczony wykazuje w deklaracji VAT-7, VAT-7K lub VAT-7D w zależności od sposobu rozliczania podatku.
Gdy nabywca jest podatnikiem innym niż podatnikiem VAT czynnym, VAT należny wykazuje w deklaracji VAT-9M składanej w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Podatnik niebędący podatnikiem VAT czynnym nie ma prawa do odliczenia naliczonego VAT-u.
Przykład
Podatnik VAT czynny sprzedał złom innemu podatnikowi czynnemu. Wartość sprzedaży wyniosła
12.000 zł. Sprzedaż opodatkowana jest na zasadzie odwrotnego obciążenia. Sprzedawca powinien
wystawić fakturę bez stawki i kwoty podatku i zamieścić oznaczenie “odwrotne obciążenie”. Transakcję
tę podatnik (sprzedawca) powinien wykazać w deklaracji VAT-7 w sposób następujący:
Przykład
W dniu 8 listopada 2013 r. firma Alfa nabyła na potrzeby działalności opodatkowanej pręty stalowe (wymienione w załączniku nr 11 do ustawy o VAT). Otrzymała fakturę “odwrotne obciążenie” na
wartość netto 12.000 zł. Poniżej przedstawiamy sposób ujęcia ww. transakcji w deklaracji VAT-7:
f: Aymanejed / pixabay
